...a dokładniej skandynawski. To właśnie on, usuwając się, ukształtował dzisiejszy obraz Pomorza Zachodniego, gdzie znajdują się Gryfice. Około 1000 lat p.n.e. odsłonił tę część lądu, do której należą jeziora i koryta rzek, w tym nasza Rega. Wraz ze zmieniającym się klimatem zmieniła się szata roślinna i zwierzostan, tworząc coraz lepsze warunki życia. Mniej-więcej w środku epoki kamiennej pojawił się tu pierwszy człowiek (choć jeszcze nie Gryficzanin). Natomiast w początkach epoki żelaza nastąpił rozkwit kultury łużyckiej, której odłam-lokalna grupa pomorska sięgnęła dorzecza Regi. W VI-II w. p.n.e. nastąpił upadek tej kultury, a na jej gruzach powstała nowa, nazwana od płaskich grobów ciałopalnych ”kulturą grobów jamowych”, która ukształtowała się w II-I w. p.n.e.
Najstarsze ślady cywilizacji na naszym terenie to przeważnie cmentarzyska z Chomętowa, Skalina, Lubieszewa i Trzebiatowa, gdzie znaleziono żelazny miecz. W pierwszych wiekach naszej ery region nad Regą wysuwa się na czoło w historii Pomorza. Obok ciekawych znalezisk w zespołach grobowych z Gryfic znanym cmentarzyskiem jest wspomniane wcześniej Lubieszewo oddalone od nas jedynie o 4 km.
Co zabierali ze sobą w ostatnią drogę nasi praprzodkowie? Według danych, najciekawsze wyposażenie zawierały groby zamożnych osób, książąt i ich rodzin. W skład takiego „zestawu przedmiotów ostatecznych” wchodziły na przykład: brązowe naczynia, srebrne puchary, malowane naczynia szklane, srebrne i złote ozdoby (zapinki, pierścionki, naszyjniki), rogi do picia, lustra, ostrogi, a nawet kamienie do gry. Znaleziska datowane na różne okresy nowej ery świadczą o ciągłości osadniczej tego terenu.
Na terenie powiatu gryfickiego znajduje się aż 10 grodzisk słowiańskich, 21 osad otwartych z VIII-XII w., a prawdopodobnie ok. 100 pozostaje jeszcze niezbadanych. Pierwsze źródła pisane z XIII i XIV w. dowodzą ich słowiańskiego rodowodu związanego z pisownią nazwy.
Niestety, jak do tej pory nie odnaleziono informacji na temat pierwszej, wczesnośredniowiecznej wioski z okolic naszych Gryfic. Najwcześniej notowaną jest tajemniczo brzmiąca „Clodony”- Kłodony, utożsamiana przez badaczy z dzisiejszym Kłodkowem. Jak mówią żywoty Ottona z Bambergu (1124 i 1125), w swej podróży z Wolina przez Kamień do Kołobrzegu biskup zatrzymał się w tej miejscowości, określanej wówczas jako „wielka wieś”, zakładając kościół pod wezwaniem św. Krzyża i chrzcząc mieszkańców.
Wiadomym jest również, że część z nich powróciła wówczas z podróży handlowych z wysp morskich. Koncepcja o dużym zaludnieniu jest wiarygodna, ponieważ rzeka Rega zapewniała połączenie z morzem, a co za tym idzie, rozwój gospodarczy.
Wizerunek Trzygłowa zlokalizowany przy wjeździe do miejscowości o tej samej nazwie.
Źródło: Wikipedia.
Mamy kilka informacji dotyczących okresu przedchrystianizacyjnego, związanych z naszym regionem i panującymi wówczas religiami pogańskimi Słowian. Bardzo wiele osób zna historię wsi Trzygłowa, którą wiąże się z bóstwem pomorskim trojga twarzy. Ten bożek z XII wieku cieszył się powszechnym i największym kultem. Miał nawet swoją świątynię w Szczecinie, jednak jedyną miejscowością, która nosi jego imię w nazwie jest właśnie ta nasza, w gminie Gryfice. Dzięki tej popularności wiemy na pewno, że wieś pochodzi z czasów wczesnego średniowiecza. Na jej terenie znajdował się gród zamkowy na bagnach.
Według najnowszych badań już w XIII wieku ludzie osadzali się wewnątrz miast w północno-wschodniej części, tuż obok przeprawy przez Regę. W XVI i XV w. całe miasto średniowieczne zyskało gęstą zabudowę oraz przedmieścia-osady żyjące z rolnictwa i usług miejskich. To, co było bezpośrednim impulsem do powstania i rozwoju Gryfic to zmiany polityczno-społeczno-gospodarcze związane z pomorskim szlakiem komunikacyjnym Kołobrzeg-Szczecin (stolicą i siedzibą książąt).
Źródło: Szczecin. Miesięcznik Pomorza Zachodniego nr 9-10, 1962.
